Şaşılık

Şaşılık Nedir

Şaşılık Her iki gözün aynı yöne bakamaması ve yöndeş hareket edememesi durumudur. Bir göz düz bakarken diğer göz içe, dışa, yukarıya veya aşağıya doğru kayabilir. Bu durum şaşılık olarak adlandırılır. Şaşılık toplumda göz kayması olarak da adlandırılır.

Şaşılık Toplumda Ne Sıklıkta Görülür?

Şaşılık toplumumuzda yaklaşık olarak her 100 kişiden 2’sinde görülür. Bu orana gizli şaşılıklar ve tedavi edilmekte olan şaşılıklar dahildir.

Şaşılık Çeşitleri

Çocuklarda ve erişkinlerde görülen aşikar şaşılığın dışında şaşılık adı altında anılan hastalıklarda vardır.

Yalancı Şaşılık: Burun kökünün basık olması, yüz asimetrisi, göz kapağı anomalileri nedeni ile gerçek şaşılık olmadığı halde kayma varmış gibi izlenebilir. Bu duruma yalancı şaşılık adı verilir.

Gizli Şaşılık: Gizli şaşılık gözlerden biri kapatılınca ortaya çıkan şaşılıktır. Toplumda gizli kayma oldukça sık olarak görülür. Her iki göz açıkken birleştirici bir mekanizma ile beyin gözlerin paralel durmasını sağlar. Ancak gözlerden biri kapatıldığında bu mekanizma bozulur ve kapatılan gözde kayma oluşur. Hasta genellikle kaymanın farkında değildir ve gözlerde yorgunluk hissi, kızarıklık, ağrı, kuruluk hissi ve baş ağrısı gibi şikâyetlerle başvurur. Eğer hastada bir görme kusuru da var ise bu şikayetler daha erken ortaya çıkar. Özellikle yakın okuma sonrasında hasta baş ağrısından şikayetçi olur. Gizli şaşılık uygun gözlükler ve ortoptik (aletlerle) egzersizlerle tedavi edilebilir.

Şaşılık Neden Ortaya Çıkar ?

Şaşılık göz kaslarının çalışmalarındaki sorunlar veya bu kasları idare eden beyin merkezlerindeki sorunlar şaşılığa neden olmaktadır. Bu nedenler kalıtımsal hastalıklarla ilişkili olabileceği gibi gözlük ihtiyacı olduğu halde kullanılmaması veya göz tembelliği gibi nedenlerle de ortaya çıkabilir.

Erişkinlerde şaşılık çoğunlukla çocukluk çağında meydana gelen şaşılığın yeterince tedavi edilmemesinden kaynaklanır. Bununla birlikte, beyin ve sinir felçleri, şeker (diyabet), tansiyon (hipertansiyon) gibi hastalıklar erişkinlerde şaşılık nedeni olabilmektedir. Ayrıca katarakt, göz tümörleri veya nörolojik hastalıklarda şaşılık ile kendini gösterebileceğinden mutlaka uzman bir göz hekimine danışılmalıdır.

Şaşılığın Belirtileri

Bir gözde kayma şaşılığın en önemli belirtisidir. Şaşılığı olan çocuk her iki gözünü birlikte kullanmak için başını bir tarafa eğebilir, ışığa karşı hassasiyet, okuma sırasında tek gözünü kapatma, çift görme, baş ağrısı ve yorgunluk gibi rahatsızlıklar olabilir.

Şaşılık Neden Tedavi Edilmelidir ?

Halk arasında yanlış inanış olarak bebeklikte olan kaymanın büyümekle zamanla düzeleceği düşünülmektedir, ancak bu hatalıdır şaşılık hiçbir zaman büyümekle kendiliğinden düzelmez. Ancak çocuklarda burun kökünün geniş olduğu ve kayma olmadığı halde kayma varmış gibi görünüme yol açan yalancı şaşılık dediğimiz durumlarda zamanla burun kemiğinin gelişmesi ile kayma görünümü düzelmektedir bu da yanlış olarak kaymanın düzeldiğini düşündürmektedir.

Şaşılık tedavisinde amaç, göz tembelliği riskinin ortadan kaldırılması, görme keskinliğinin arttırılması, eğer varsa anormal baş pozisyonunun çift görmenin düzeltilmesi, serbest göz hareketlerinin sağlanması, kişinin dış görünümündeki bozukluğun giderilmesi ve en önemlisi kişinin görmesinde derinlik algısının tekrar kazandırılmasıdır.

Şaşılığı Erken Tedavisi Önemli Midir?

Kayan gözde tembellik gelişeceği için hem görme azdır, hem de derinlik hissi (üç boyutlu görme) azalır. Şaşılık ambliyopisi 6-7 yaşa kadar tedavi edilmelidir. Çünkü; bu yaşlardan sonra ne yazık ki tedaviler istendiği kadar etkili olmayabilmektedir. Şaşılık tedavisi ne kadar erken dönemde yapılırsa başarısı o denli yüksek olur. Ancak erişkin dönemde olan şaşılıklarda ya da daha önce tedavi yapılmamış erişkinlerde de cerrahi tedavi ile özellikle çevre görüşte artış sağlanabilir.

Şaşılık Nasıl Tedavi Edilir?

Şaşılık tedavisinde öncelikle varsa göz bozukluğu (refraktif kusur: hipermetropi, astigmat , miyopi ) ve göz tembelliği gibi eşlik eden hastalıklar tedavi edilmelidir. Bu yöntemlerle şaşılık çoğunlukla ameliyata gerek kalmadan düzelebilmektedir. Bunların yanında, göz kaslarını kuvvetlendirmeye ve birlikte çalışma becerilerini arttırmaya yönelik özel göz idmanları tedaviye yardımcı olabilir. Tüm bunların yetersiz kaldığı durumlarda ya da bazı durumlarda ilk tedavi olarak, cerrahi tedavi gerekebilmektedir.

Şaşılık Ameliyatı

Şaşılık ameliyatı göz kaslarının kuvvetlendirilmesi ya da fazla çalışanlarının zayıflatılması esasına dayanır. Ameliyat sonrasında da, gözlük tedavisi, göz tembelliği tedavisi veya göz egzersizleri tedavinin başarısı için gerekebilmektedir. Cerrahi girişim lazerle yapılmaz, gözün etrafındaki kasların yerleri değiştirilerek gözün konumu yeniden düzenlenir.